Heb jij ook altijd geleerd dat je je hond even flink moet laten rennen en moe moet maken zodat hij ‘zijn energie kwijt kan’ en daarna ‘vanzelf een stuk rustiger’ is?
Is jouw hond wel eens onrustig, verveeld, opgewonden of zelfs hyperactief of sloopt hij speelgoed of spullen? Lees dan vooral door.

Je hond flink moe maken om hem rustiger te krijgen werkt dikwijls averechts. Hoe dat precies werkt, ga ik je uitleggen. Wanneer je je hond door middel van fysieke activiteit moe probeert te maken, kom je vaak van een koude kermis thuis. Je hond krijgt van deze lichaamsbeweging namelijk een extra goede conditie-, en zal vervolgens steeds vaker, langer en verder moeten rennen om hetzelfde level van fysieke vermoeidheid te ervaren.

In eerste instantie kan het een goed idee lijken om je hond in het bos lekker achter een bal aan te laten rennen om zo zijn energie kwijt te laten raken, maar het kán negatieve gevolgen hebben voor je hond. Zowel fysiek als psychisch.

‘Honden apporteren toch graag?’

Veel hondenliefhebbers zijn grootgebracht met het idee dat honden het leuk vinden om achter een bal aan te hollen. Al van kinds af aan krijg je dit idee in tekenfilms voorgeschoteld en om je heen zie je niets anders dan mensen die ballen gooien voor hun hond. Met de beste bedoelingen, uiteraard!

Maar dat honden dit leuk zouden vinden, is één van de grootste aannames die mensen in de omgang met hun honden doen.
Wanneer een hond geen bal wil apporteren bij de hondenschool, is menig baasje teleurgesteld. Alsof de hond iets zou mankeren.

Ik hoor nog regelmatig dat hondeneigenaren in de veronderstelling zijn dat een hond die-, al hijgend en met zijn tong uit zijn bek loopt, een gelukkige en voldane hond is. En hoe krijg je dat nou makkelijker voor elkaar, dan met een balspelletje? Ook gooien we tegenwoordig graag een bal met een zogenaamde ‘chuck-stok’, want daarmee werp je de bal meteen lekker ver weg.
Je hond haalt hem vol enthousiasme weer op-, dus: hupsakee, nog een keer!
Ongemerkt loopt je hond zich op deze manier de hoempa-, en jij, als goed bedoelende eigenaar, denkt zo aan zijn behoefte te voldoen. Je hond heeft echter andere behoeften.

Najagen & Ballen gooien

Het is best logisch dat wij mensen, ingesteld op gemak, dit aanbieden aan onze hond. Gemak dient immers de mens. Ballen apporteren is niet heel ingewikkeld om je hond aan te leren. Het triggert zijn instinct namelijk: het najagen van snel bewegende objecten.
Het was voor honden vroeger van vitaal belang om deze instinctieve ‘drive’ te hebben. Deze zorgde ervoor dat hij in beweging kwam en zijn best deed om voedsel te veroveren.

Dit in ons achterhoofd houdende, is het interessant om eens te kijken naar het gedrag dat niet-gedomesticeerde straathonden vertonen. Hoe vaak rennen zij en jagen zij dingen na? Hoeveel rusten ze, slapen ze en lopen zij rustig? Dan wordt duidelijk dat wanneer een hond de keuze heeft, ze het najagen en rennen tot een minimum beperken.

Iedere dag ballen gooien voor je hond zorgt op termijn voor lichamelijke en psychische schade.
Lichamelijke schade door de snelle ‘pijl-uit-een-boog’-reactie waardoor je hond bliksemsnel achter de bal aan gaat en de zijlingse schietbeweging die de bal maakt welke de hond wil volgen. Om nog maar niet te spreken over honden die enthousiast in de lucht springen en al draaiend, salto makend, de bal uit de lucht vangen. Al deze snelle bewegingen die gericht zijn op draaien en springen, zijn schadelijk voor de hond. Zeker zonder enige vorm van warming-up.

Dit komt omdat de meeste honden niet dermate atletisch gebouwd zijn, dat zij deze draaien en klappen goed op kunnen vangen met hun spieren en skeletsysteem.
Jonge honden die vroeg in hun leven overbelast worden op hun spier- en skeletsysteem, kunnen daar onomkeerbare schade door oplopen waar zij hun leven lang last van kunnen houden.
Omdat deze honden nog niet uitgegroeid zijn en hun laatste wervels zich nog moeten sluiten, zijn ze bijzonder kwetsbaar.

Door te wandelen met je hond, het liefste in stapgang, bouwt de hond spiersterkte op. Door de wandelingen met je hond in duur te verlengen in een mate die past bij de leeftijdsfase waarin je hond zich bevindt, kun je zijn spieren trainen. Naast pups, zijn ook oudere honden een kwetsbare groep, waarbij structurele overbelasting funest kan zijn. Oudere honden kunnen, net als mensen, last krijgen van ouderdomskwaaltjes. Denk dan aan heupartrose, nekbeschadigingen, lage rugpijn of knieproblemen. Ook herstellen oudere honden minder goed, duurt herstel bij deze doelgroep langer en vaak (zeer) pijnlijk voor de hond .Daarbij is het tevens (vaak) kostbaar.

Ook met psychische schade moeten we rekening houden.

Hoe zit dat met mentale schade?

Wanneer we een hond iedere dag achter een bal aan laten rennen, is dat eigenlijk iedere dag een activiteit op basisschoolniveau aanbieden, terwijl onze toch zeer intelligente dieren zijn en misschien wel makkelijk universiteitsniveau aankunnen. Het biedt weinig uitdaging. Daarnaast stimuleert het stresshormonen die zorgen voor de fight/flight/freeze-reactie, namelijk cortisol en adrenaline.
Dit zijn zeer nuttige hormonen in een niet al te hoge dosering. Ze zorgen ervoor dat alle energie tijdelijk naar de spierkracht gaat om bij te dragen aan het vangen van de prooi.
Het lichaam van je hond maakt echter geen onderscheid tussen een nepjacht of een échte jacht.
Bij een echte jacht, waarbij er een prooi gevangen wordt en deze ook wordt gegeten, ontstaat het ‘volle buik-syndroom’. Je hond wordt rozig en kan een aantal uur gaan slapen. Lekker uitbuiken.
Dit slapen draagt bij aan het herstellen van normale hormoonlevels.

Echter: wanneer een hond onvoldoende rust en herstelt, bijvoorbeeld doordat de hond steeds opnieuw wordt uitgedaagd om een bal te gaan halen, kan het zelfs dagen duren voordat de hormoonspiegel weer terugkeert naar een gezond niveau.
Gedurende die tijd is je hond hyper alert en verkeert hij als het ware in een situatie van chronische stress. Dit leidt bij je hond tot onvermogen om met de wereld om hem heen om te kunnen gaan.

Een hond met zijn tong op zijn hielen is alles behalve voldaan!

Met dit artikel wil ik het idee dat een uitgeputte hond met de tong uit bek al hijgend een blije hond zou zijn graag tot het land der fabelen verwijzen. De hond in bovenstaand voorbeeld kan de rest van de dag niet rustig tot effectieve slaap komen. Deze hond met deze hormonen in zijn lijf zal zelfs moeilijk rust kunnen pakken. Wat vervolgens nog al te vaak door mensen wordt geïnterpreteerd (je eigen reflectie naar de hond) als dat deze zich verveelt, waarna we maar wéér gaan wandelen (uiteraard met de beste bedoelingen). Ook kun je denken als een hond het moeilijk vindt om alleen gelaten te worden, de combinatie met adrenaline, het voor de hond alleen nog maar moeilijker maakt om alleen gelaten te worden. De hond is hyper alert en zal op veel prikkels en geluiden reageren. De hond voelt zich onveilig in zijn eigen lijf.

Een gelukkige hond is een hond die zich fijn voelt met zichzelf en bovenal voldoende en diep slaapt. En honden hebben meer slaap nodig dan je nu misschien denkt.

Maar wat dan wel?

Als je tot hier gelezen hebt, ben je hoogstwaarschijnlijk benieuwd wat je wél kunt doen met je hond.
Start met proberen het idee van lichamelijke exercitie los te laten. Het creëert conditie en maakt je hond hooguit tijdelijk moe.
Verdiep je in stress-reducerende activiteiten die leiden tot mentale uitdaging en moeheid in plaats van lichamelijke vermoeidheid. Er zijn legio manieren om met je hond bezig te zijn zonder hem lichamelijk uit te putten. Denk bijvoorbeeld aan zoekspelletjes, neuswerk, vrije keuzewandeling en lekker snuffelen en onderzoeken in het bos.
Op deze manier ontwikkelt je hond zich als hond en kan hij opgroeien tot een gezond, nieuwsgierig wezen. Deze nieuwsgierigheid kun je dan volop benutten om de wereld samen te ontdekken.
Trage, vrije keuzewandelingen laten je hond de omgeving in vrijheid ontdekken. De mentale ontwikkeling die wordt verkregen door snuffelen is van groot vitaal belang om stress te reduceren, beter om te gaan met stress en het zelfvertrouwen van de hond te vergroten.

Daag jezelf (en je hond) uit!

Ruim alle werpspeeltjes 1 maand op. Vervang deze momenten door langzaamaan vrije keuzewandelingen. Kijk een waar je uit komt, je zult belanden op de meest prachtige en soms beschamende plekken. Geniet daar vervolgens ook gerust van! Doe af en toe een zoekspelletje in huis. Hou het simpel en geniet van het samen in rust bezig zijn.

Je hond wordt gegarandeerd rustiger, blijer, relaxter, beter trainbaar en zal daardoor vaker zijn rust pakken.
Op naar een hondenleven lang, gelukkig samen zijn met elkaar!

Wil je negen manieren om je hond te helpen meer rust te ervaren? Lees dan deze blog.

PS: Vermijd écht de tennisballen! Tennisballen dragen namelijk bij aan een versnelde slijtage van de hoektanden. Dus áls je al iets met ballen wilt doen, pak dan een bal van een ander, liefst natuurlijk, materiaal.

PSS: 4 manieren waarop met de bal spelen wel leuk is voor je hond: lees het hier