Op een positieve manier je hond opvoeden is heus niet alleen maar met een y-tuig en lange lijn wandelen en daarbij jezelf transformeren in een wandelende koektrommel. Er zit een hele levensvisie en mindset achter. Om die te leren is het belangrijk om dagelijks te connecten met mensen die volgens deze visie leven. Zo kan jij deze visie ook ervaren, je eigen lering eruit trekken en bovenal je eigen manieren erop los laten. Als we allemaal onze creativiteit inzetten weet ik zeker dat we nog meer kunnen betekenen voor de welzijn van honden en hun baasjes.
Iniminiestapjes
Wat ik in de afgelopen jaren wel heb mogen leren is dat je in het begin echt de meeste kleine ministapjes moet nemen om daarna in een sneltreinvaart met je hond vooruit te kunnen. Want als je hond zich gezien voelt in zijn spanning tijdens de eerste stappen van iets nieuws leren, geeft dat hem het vertrouwen om jou uiteindelijk te volgen. Jij ziet zijn emotionele belevingswereld. Er is niets zo fijn als wanneer iemand écht oog heeft voor wat er met je aan de hand is.
Het geeft een groot veiligheidsgevoel. Wanneer dat de basis is tussen jou en je hond ga je merken dat je op den duur echt de wereld aan kan samen en gaan de stappen dus supersnel. Ik noem positief opvoeden in het begin trage stront, maar uiteindelijk een raket. En dan ook nog eens een raket met de vertrouwensband als fundering.
Touwtje hoog in de nek, het werkt ook!
Want weet je? De “touwtjes hoog in de nek” hondenpolitie boekt ook direct resultaat. Althans dat laten ze in de video’s zien. Dit is ook echt wel eens anders, maar die filmpjes tonen ze je niet.
Maar een belangrijke vraag hierbij is: Hoe VOELEN die honden zich op dat moment? Mogen ze ontdekken? Kunnen ze zichzelf zijn? Worden ze gezien in hoe het met ze gaat? Of lopen ze vooral even in het vormpje wat de maatschappij voor ze heeft bedacht?
Ook deze manier van je hond opvoeden werkt. Ik ga niet zeggen dat het niet werkt, het is (helaas) alleen gebaseerd op pijn, angst en aangeleerde hulpeloosheid. Er zit helaas niets meer “in” deze honden. Als dat je wens is voor je hond, dan kan je de rest van de blog beter skippen, want ik ga voor gelukkige, blije en authentieke honden met een heel rijk emotioneel zijn.
In alle voorbeelden hieronder ga ik ervan uit dat de hond geen stress en geen heftige emotie ervaart. Dan zijn er namelijk andere opvoedingsmanieren.
Beloningsgericht oefenen met wandelen aan slappe lijn
Gebruik beloningen, zoals voedsel, speelgoed of lof, om gewenst gedrag te bekrachtigen en te versterken.
Stel je voor dat je je hond, Casey, wilt leren om netjes naast je te lopen tijdens het uitlaten. Telkens wanneer Casey naast je blijft lopen zonder te trekken aan de riem, geef je hem een beloning, zoals een smakelijk hondensnoepje of een speeltje waar hij dol op is. Dit positieve gevolg maakt het naast je lopen zonder te trekken aantrekkelijk voor Casey. Telkens wanneer Casey begint te trekken aan de riem, stop je met lopen. Je wacht geduldig totdat Casey naar je terugkeert en de riem ontspant. Op dat moment beloon je onmiddellijk en hervat je de wandeling. Door herhaling van dit proces, waarbij je beloont wanneer Casey naast je loopt en de beloning direct koppelt aan het gewenste gedrag, zal Casey geleidelijk leren dat naast je lopen hem leuke beloningen oplevert. Dit zal zijn motivatie vergroten om dit gedrag vaker te vertonen tijdens het uitlaten. Uiteindelijk zal Casey door consistentie en positieve versterking het netjes naast je lopen goed onder de knie krijgen.
Clickertraining met de auto-loopplank
Maak gebruik van een clicker om gewenst gedrag te markeren en vervolgens te belonen.
Je wilt Shiva leren om over de loopplank te lopen. Je hebt bedacht dit met clickertraining te willen bereiken en je start met het introduceren van de clicker. Zodra Shiva de clicker kent, ga je bij iedere interactie die Shiva maakt met de plank, klikken met de clicker en geef je haar meteen een beloning. Je herhaalt dit proces meerdere keren, waarbij je de klik en beloning telkens koppelt aan het gedrag van “iets doen met de plank”. Na verloop van tijd zal Shiva de klik van de clicker associëren met een beloning en begrijpen dat ‘iets met de plank’ hetgeen is waar jij naar op zoek bent. Vervolgens ga je klikken voor een pootje erop, dan twee pootjes erop, dan helemaal erop en dan uiteindelijk eroverheen lopen. Moeten die stappen echt zo klein zijn? Ja, dat mag 😉
Clickeren is een krachtige techniek die de communicatie tussen jou en je hond verbetert en het leerproces leuk en stimulerend maakt.
Geduld en consistentie bij het aanleren van de “wacht”
Wees geduldig en consequent bij het aanleren van nieuwe cues en gedragingen.
De baasjes van Toby willen graag dat Toby leert om te blijven liggen. Dit is handig in de wachtkamer bij de dierenarts, maar ook als je wat wilt eten op het terras. Je begint met het geven van het woord ‘blijf’ of ‘wacht’ terwijl Toby al ligt. Zodra hij blijft liggen, beloon je hem direct en haal je hem uit positie. De eerste paar sessies duren SUPER kort. Mocht Toby opstaan voordat je hem toestemming geeft, blijf je rustig en begeleid je hem terug naar de liggende positie. Herhaal het signaal en maak de tijdsduur steeds wat langer. Je beloont wel gewoon tussendoor. Een beloning kan ook zijn dat hij uit positie mag komen en dat je even lekker met hem speelt.
Positieve bekrachtiging bij uitvalgedrag
Geef je hond veel positieve aandacht, lof en beloningen wanneer hij gewenst gedrag vertoont. Stel je voor dat Cato de neiging heeft om uit te vallen naar andere honden tijdens het uitlaten. Bepaal dan de afstand waarop Cato nog ontspannen blijft en niet uitvalt naar andere honden. Dit heet de drempelwaarde en kan variëren per individuele hond. Zorg ervoor dat Cato kan kijken naar de andere hond, maar nog bereikbaar is voor jou. Dit is soms op zeer grote afstand. Is Cato niet meer bereikbaar dan is de afstand te klein.
Wanneer Cato helemaal heeft afgekeken naar de andere hond en een mening heeft gevormd zal ze óf inchecken bij jou óf de keuze maken om te gaan snuffelen of weg te kijken van de andere hond. Dit is precies het moment waarop je kan bekrachtigen met je stem of je hond kan meenemen een andere richting uit.
Werk geleidelijk, maar in een super rustig tempo, aan het verkleinen van de afstand tot andere honden. Herhaal deze oefening bij iedere hond tijdens het uitlaten van Cato. Blijf consequent belonen en loven als ze gewenst gedrag vertoont. Dit zal haar helpen positieve associaties te vormen met andere honden. Je wilt dus absoluut NIET dat je hond andere honden leert te negeren. Negeren kost bakken met energie. Je wilt dat je hond oké is met andere honden.
Het kan even duren voordat Cato volledig vertrouwen heeft opgebouwd en niet meer uitvalt naar andere honden. Geef haar de tijd die ze nodig heeft om te leren en blijf al haar goede keuzes belonen.
Lichaamstaal observeren en begrijpen tijdens de wandeling in het park
Let op de lichaamstaal van je hond om zijn emoties en behoeften beter te begrijpen.
Stel je voor dat Zofie wat gespannen is tijdens een wandeling in het park. Haar staart is laag, haar oren zijn iets naar achteren en ze houdt haar lichaam gespannen. Haar baasjes hebben geleerd om de lichaamstaal van Zofie te observeren en te interpreteren om haar behoeften beter te begrijpen. Zofie’s baasjes merken op dat haar lichaam gespannen is en haar staart laag hangt. Dit kan wijzen op een verhoogde spanning of ongemak. Ze zien dat Zofie haar oren iets naar achteren houdt, wat kan betekenen dat ze iets in haar omgeving als bedreigend ervaart. Ook ademt Zofie sneller en oppervlakkiger dan normaal. Dit kan een teken zijn van angst of opwinding. Haar baasjes merken ook op dat Zofie wat onrustig rondkijkt, links/rechts loopt te slingeren aan de lijn en haar aandacht constant op haar omgeving richt. Dit kan erop wijzen dat ze alert is op mogelijke bedreigingen. Op basis van deze observaties besluiten Zofie’s baasjes om haar wat meer ruimte te geven en haar niet te dwingen tot situaties waar ze zich ongemakkelijk bij voelt. Ze vermijden drukke hotpots in het park en geven Zofie de kans om op haar eigen tempo te verkennen.
Begrenzen van je hond tijdens het uit de auto springen
Lola wil altijd als een mafketel uit de auto springen. Dit is om twee belangrijkste redenen een slecht idee:
- Het is slecht en belastend voor haar voorpoten om als een dwaas uit de auto te springen.
- Stel dat je een keer met pech langs een drukke weg staat, dan wil je dat je hond een beetje beheersing kent bij het verlaten van de auto om het allemaal veilig te houden.
Meerdere redenen om op een positieve manier aan de slag te gaan.
Het moment dat de baasjes naar de achterklep van de auto lopen, wordt Lola al onrustig. Vanaf nu strooien ze wat voertjes in de achterklep, doen de klep open en begrenzen Lola met de lijn of aan de halsband. Strooien weer voertjes uit, eventueel in een snuffelmat of iets dergelijks. En pas als Lola weer kan snuffelen, draait de eigenaar zich open en als Lola voor haar doen uitgesnuffeld is, dan geeft de eigenaar een handgebaar en mag Lola uit de auto springen of lopen. Daarbij is een loopplank is zeer gewenst!
Het is dan super handig om ook buiten de auto weer een snuffelplekje te maken, waarna jij bijvoorbeeld rustig de auto dicht en op slot kan doen. Werkt als een malle dit!
Time-out gebruiken wanneer je hond dwaas, druk en dol doet (3 d’s)
Gebruik een time-outmethode wanneer je hond ongewenst gedrag vertoont, door hem tijdelijk uit de situatie te halen. Milo is een levendige hond die soms te enthousiast wordt tijdens het spelen en dwaas gedrag begint te vertonen, zoals overmatig springen, blaffen en de dolle vijf minuten. Zijn baasje wil dit ongewenste gedrag graag onder controle krijgen en heeft besloten de time-outmethode toe te passen om Milo te helpen kalmeren.
De voorbereiding is hierbij het allerbelangrijkste: Het baasje van Milo heeft voor deze methode een specifieke plek in huis gecreëerd, een aparte ruimte met een veilige bench of een afgeschermd gedeelte met een rennetje. Deze plek dient als de time-out-zone waar Milo naartoe wordt gebracht wanneer hij ongewenst gedrag vertoont, maar ook waar Milo is als hij mag rusten. Het is heel belangrijk dat je het niet ziet als strafpleiter, maar als een plek waar Milo zich fijn voelt. Het is de bedoeling dat Milo op tijd naar deze plek gaat, voordat hij dol en dwaas wordt.
Laten we eerlijk zijn… als onze honden een beetje kierewiet doen, dan komt dat vaak omdat wij ze een beetje koekoek hebben gemaakt, te laat te rusten hebben gelegd of ze een beetje overvraagd hebben. En als dit een keer voorkomt, is dat helemaal niet erg. Sterker nog, je leert je hond er juist goed door kennen: ‘oh, oeps dit was een beetje teveel’. Daarnaast leer je je hond weer om “uit” te gaan, wat ook superbevorderend is voor jullie leerproces. Vinden de dolle vijf minuten elke dag plaats, dan wil ik je op het hart drukken om hulp in te schakelen.
Zodra Milo ongewenst gedrag vertoont, wordt hij rustig en zonder boosheid naar de time-out-zone gebracht met wat lekkers. In de time-out-zone wordt Milo uiteindelijk rustig (een beetje afhankelijk van hoe snel het baasje erbij was). Zodra hij rustig is geworden laat je hem voor een periode, bijvoorbeeld 1 tot 2 minuten, zonder boosheid achter in de time-out-zone.
Het baasje zorgt ervoor dat de omgeving rustig is en dat er geen prikkels zijn die het ongewenste gedrag kunnen versterken. Piano muziek is Magic op dit punt 😉 Het baasje blijft consequent de time-outmethode toepassen telkens wanneer Milo dwaas gedrag vertoont. Aan de andere zijde wordt Milo positief bekrachtigd bij het laten zien van leuk spel en ontspannen gedrag.
Sociale interactie met andere honden
Zorg voor zo nu en dan sociale interactie en positieve ervaringen met andere honden en mensen. Dit geldt weer voor honden die niet zwaar getraumatiseerd zijn door andere honden. Er bestaan honden die andere honden gewoon echt stom vinden.
Rocky is een jonge hond die wat verlegen is in het bijzijn van andere honden en soms onzeker reageert op vreemde mensen. Zijn baasje wil graag zijn sociale vaardigheden verbeteren en ervoor zorgen dat Rocky positieve interacties heeft met andere honden en mensen. De iniminie stapjes zijn hierin de allerbelangrijkste key.
Het baasje van Rocky organiseert af en toe wandeldates met andere hondenbezitters in de buurt die ook welzijnsgericht en positief opvoeden. Ze zoekt actief naar honden die goed gesocialiseerd zijn en een rustige, vriendelijke houding hebben. Op deze manier kan Rocky op een gecontroleerde en positieve manier kennismaken met andere honden. Het baasje zorgt ervoor dat de ontmoetingen plaatsvinden op neutraal terrein en houdt de interactie tussen de honden nauwlettend in de gaten om ervoor te zorgen dat het voor alle partijen prettig verloopt. Tijdens deze hondenontmoetingen beloont het baasje van Rocky hem telkens wanneer hij ontspannen gedrag vertoont en positieve interacties heeft met andere honden.
Dit kan bijvoorbeeld door middel van voedselbeloningen, complimenten en door even uit de situatie te bewegen. Op deze manier associeert Rocky sociale interactie met plezierige ervaringen en wordt hij aangemoedigd om zich open te stellen voor nieuwe ontmoetingen. Bij de positieve interactie met mensen introduceren is het belangrijk dat je mensen uitkiest die voor jou als baasje aanstuurbaar zijn. Het baasje van Rocky zorgt er ook voor dat hij positieve ervaringen heeft met verschillende mensen. Ze vraagt vrienden en familieleden om Rocky met rust te laten en te wachten, totdat Rocky zelf aangeeft contact te willen maken. Ook tijdens wandelingen bekrachtigt ze het ontspannen passeren van vreemde mensen.
Als ik het kan, dan kan jij het ook!
Iedere hond is uniek. Het kan altijd zo zijn dat bepaalde technieken beter werken voor jouw hond dan voor andere honden. Het is superleuk om te ontdekken welke positieve opvoedingstechnieken het meest effectief zijn voor jouw trouwe viervoeter.
Na het lezen mag het duidelijk zijn dat ik het essentieel vind om positieve opvoedingstechnieken toe te passen bij het opvoeden van honden. Ik geloof dat het verder gaat dan alleen het gebruik van bepaalde hulpmiddelen en dat het een levensvisie en mindset vereist die gebaseerd zijn op het begrijpen van de emotionele belevingswereld van de hond. Ik ben consistent, neem kleine stapjes, beloon gewenst gedrag, observeer lichaamstaal en ben geduldig als ik met mijn hond omga. Door op een positieve manier met mijn hond om te gaan, kunnen we een sterke vertrouwensband opbouwen en samen een gelukkig, authentiek en emotioneel rijk leven leiden.
Fijne dag!
Lieve groetjes Amber